Có nhiều yếu tố có thể làm giảm năng suất của hệ thống điện năng lượng mặt trời như bóng râm, nhiệt độ cao, phối hợp các linh kiện thiết bị không tốt…Tuy nhiên, ở bài viết này chúng tôi sẽ tập trung vào vấn đề liên quan đến các yếu tố bụi bẩn làm ảnh hưởng đến hiệu quả tấm pin và làm thế nào để chúng ta biết khi nào cần làm sạch các tấm pin năng lượng để tránh tổn thất.
Tổn thất sản lượng của pin mặt trời do bẩn là như thế nào?
Tổn thất do bẩn được biểu hiện là sự giảm bức xạ từ mặt trời đến các tấm pin năng lượng do có sự hiện diện của một lớp bụi bẩn, lá cây, phân chim, tuyết trên bề mặt mô-đun làm che đi một phần nào đó khiến hiệu suất. Tổn thất này sẽ rất đáng kể khi thời tiết khí hậu khắc nghiệt.
Tổn thất do bẩn sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố như vị trí, độ ẩm, các hoạt động công nghiệp và khai thác lân cận, tuyết rơi, bụi bặm, bão cát, lá cây hoặc thập chí là tro tàn của núi lửa ở xa.
Như ở khu vực Trung Đông, họ phải thường xuyên bảo trì để hạn chế các tổn thất do bão cát thường xuyên xảy ra ở các quốc gia này.
Việc định lượng tổn thất do bẩn gây ra có thể sẽ khó khăn vì có tác động của nhiều yếu tố môi trường khác nhau. Tuy nhiên, một số nghiên cứu cũng chỉ ra rằng trong trường hợp xấu nhất tổn thất sản lượng do bụi bẩn của hệ thống điện mặt trời có thể lên đến 30% hàng năm.
Do đó, hình thành thói quen và lên lịch định kì để bảo trì và vệ sinh các tấm pin năng lượng mặt trời là rất cần thiết để giữ cho hệ thống luôn ở trạng thái hoạt động tối ưu nhất.
Các dấu hiệu để bạn biết đâu là thời điểm thích hợp để làm vệ sinh cho các tấm:
Sau khi lắp đặt hệ thống điện PV bạn nên xem năng suất năng lượng của tháng đầu tiên. Tuỳ thuộc vào vị trí địa lý nơi bạn sinh sống và thời tiết theo mùa mà bạn lắp đặt hệ thống, lượng điện sản xuất ra có thể thay đổi. Tuy nhiên, một khi bạn có số liệu sản lượng của cả năm thì đây là con số có thể giúp bạn dễ dàng so sánh và biết được hiệu suất có bị giảm qua từng năm hay không để tìm nguyên nhân.
Hãy ghi nhớ lại những con số này vào một quyển sổ và cố gắng kiểm tra sản lượng điện của hệ thống năng lượng mặt trời thông qua hiển thị của bộ biến tần ít nhất 3 tháng một lần. Qua mỗi năm, nếu mức cùng kỳ giảm mạnh đột biến thì có thể hệ thống bị vật thể gì đó che nắng hoặc chúng bị bẩn.
Hơn nữa, khi thấy hàng xóm hoặc gần nơi bạn đang ở có các công trình đang xây dựng thì sẽ có rất nhiều bụi bẩn (cát, xi măng…) trong không khí và chúng có thể bám vào bề mặt của các bảng pin mặt trời.
Mùa đông là một trong những mùa gây ra nhiều khó khăn cho hệ thống điện mặt trời nhất vì tuyết có thể sẽ rơi liên tục và tích tụ trên mái nhà và tấm pin của bạn mỗi ngày. Nếu tuyết rơi vào khung giờ chiếu nắng của Mặt trời có thể sẽ làm giảm đáng kể sản lượng điện của chúng.
Điều này không có nghĩa là bạn phải chờ trực và dọn tuyết liên tục vì ánh nắng của Mặt trời có thể làm tan tuyết. Tuy nhiên, trong trường hợp bạn thấy tuyết rơi dày bên ngoài thì các tấm pin có thể cần đến sự giúp sức của bạn. Vào mùa đông, để tối ưu hoá bạn nên vệ sinh ít nhất 1 lần mỗi tháng.
Khác với tuyết thì mưa lại là một điều kiện thời tiết thuận lợi cho các tấm pin năng lượng mặt trời. Để tận dụng lợi thế mà trời mưa mang lại nên các hệ thống PV thường lắp đặt có góc nghiêng tối thiểu 15° sẽ cho phép nước mưa cuốn đi các bụi bẩn, lá cây, phân chim bám trên tấm pin.
Như bạn có thể thấy tầm quan trọng của mưa đã kể ra ở trên, nếu mật độ mưa ở khu vực bạn thấp hoặc khu vực đó đang phải trải qua thời kì hạn hán thì cách tốt nhất là bạn nên quan tâm đến vấn đề vệ sinh hệ thống nhiều hơn.
Tôi nên vệ sinh các tấm pin năng lượng vào lúc nào trong ngày thì hiệu quả?
Hình thành thói quen bảo trì định kỳ là ý tưởng tốt để giữ cho hệ thống điện năng lượng luôn ở trạng thái vận hành tối ưu nhất. Nhìn chung, chúng ta nên làm sạch các bảng pin mặt trời ít nhất một lần vào mùa xuân và mùa hạ trừ khi có bất cập gì xảy ra. Vào mua thu, lá rơi nhiều và liên tục có thể sẽ làm nghẽn sự hấp thu ánh nắng mặt trời của mảng PV, do đó bạn nên vệ sinh hệ thống khoảng một hoặc hai lần. Còn vào mùa đông, tuyết sẽ rơi nhiều và có thể sẽ đóng thành lớp trên các bảng năng lượng, hãy đảm bảo vệ sinh ít nhất một lần mỗi tháng để loại bỏ lớp tuyết đọng lại (nếu tuyết không tự tan).
Hơn nữa, khung giờ lý tưởng để chúng ta bắt đầu công việc dọn dẹp là khung giờ mà hệ thống không vận hành, tức là buổi sáng sớm (6 – 7 giờ sáng) khi nó chưa đi vào hoạt động hoặc xế chiều (5 – 6 giờ chiều) khi nó bắt đầu nghỉ ngơi.
Hai khung giờ này không chỉ giúp quá trình vệ sinh không ảnh hưởng đến sản lượng điện của ngày hôm đó mà còn đảm bảo ánh sáng vừa đủ để bạn có thể thực hiện công việc một cách an toàn hơn.